Shkencëtarët kanë zbuluar një krijesë të re që ekziston në kufijtë e jetës

Në shikim të parë, formulimi i një përkufizimi të “jetës” duket relativisht i thjeshtë, duke përfshirë gjithçka, nga kafshët racionale deri te organizmat njëqelizorë të aftë për riprodhim. Megjithatë, ka entitete që e sfidojnë këtë nocion, veçanërisht viruset.

Meqenëse viruset nuk rriten, nuk riprodhohen ose nuk prodhojnë energji vetë, ato zakonisht përjashtohen nga përkufizimet shkencore të jetës. Megjithatë, kur një virus infekton një strehues, ai bëhet jashtëzakonisht aktiv dhe mund të shkaktojë ngjarje që ndryshojnë botën (p.sh., gripi spanjoll, Ebola dhe pandemia COVID-19).

Ky fakt nxjerr në pah se jeta është shumë më komplekse sesa një listë e ngurtë karakteristikash, raporton Popular Mechanics. Kufijtë midis “të gjallëve” dhe “jo të gjallëve” shpesh turbullohen, duke krijuar zona gri ku organizmat duket se sfidojnë pritjet nga të dyja palët.

Një entitet i ri qelizor

Një organizëm i ri i zbuluar së fundmi nga shkencëtarët kanadezë dhe japonezë duket se bie në njërën nga këto zona gri. Në një studim të publikuar në serverin bioRxiv, studiuesit përshkruajnë identifikimin e një entiteti të ri qelizor që sfidon aspektet kryesore të përkufizimeve të vendosura të jetës qelizore.

Organizmi është emëruar Sukunaarchaeum mirabile, sipas një hyjnie në mitologjinë japoneze të njohur për madhësinë e tij të vogël. Sipas ekipit të hulumtimit, është një formë jete, pasi zotëron gjenet e nevojshme për të prodhuar ribozomet e veta (grimca qelizore që kontribuojnë në sintezën e proteinave) dhe ARNm (acid ribonukleik i dërguar), një karakteristikë që mungon në viruset tipike. Në të njëjtën kohë, megjithatë, ashtu si viruset, ajo transferon funksione biologjike te pritësi i saj dhe duket se është pothuajse ekskluzivisht e orientuar drejt vetë-replikimit.

Midis Jetës dhe Viruseve

Siç theksojnë autorët e studimit, gjenomi i tij është jashtëzakonisht i vogël, i mungojnë pothuajse të gjitha rrugët metabolike të identifikueshme dhe i kufizuar kryesisht në mekanizmat e replikimit, transkriptimit dhe përkthimit të ADN-së.

“Kjo sugjeron një nivel të paparë të varësisë metabolike nga pritësi, një situatë që vë në pikëpyetje dallimet midis jetës minimale qelizore dhe viruseve”, raportojnë ata.

Hulumtimi u drejtua nga biologu molekular Rio Harada i Universitetit Dalhousie në Halifax, Nova Scotia. Ekipi zbuloi Sukunaarchaeum rastësisht ndërsa studionte gjenomin e planktonit detar Citharistes regius, ku zbuluan një lak ADN-je që nuk korrespondonte me asnjë specie të njohur. Ata përfundimisht arritën në përfundimin se i përket Archaea-s, një grup organizmash prokariotikë nga të cilët qelizat eukariotike (domethënë, qelizat me një bërthamë të formuar plotësisht) evoluan miliarda vjet më parë.

ADN jashtëzakonisht e tkurrur

Karakteristika më e jashtëzakonshme e Sukunaarchaeum është zvogëlimi ekstrem i gjenomit të tij, i cili përbëhet vetëm nga 238,000 çifte bazash të ADN-së, ndërsa viruset mund të përmbajnë qindra mijëra të tjera, madje edhe miliona. Midis Arkeave, gjenomi më i vogël i plotë i njohur është 490,000 çifte bazash.

Ky zbulim zgjeron kufijtë konvencionalë të jetës qelizore dhe nxjerr në pah se sa diversitet biologjik mbetet i paeksploruar në botën mikrobike, me implikime të mundshme për të kuptuar evolucionin e jetës. “Eksplorimi i mëtejshëm i sistemeve simbiotike mund të zbulojë forma edhe më të jashtëzakonshme të jetës, duke riformësuar kuptimin tonë të evolucionit qelizor”, përfundojnë studiuesit.