Kina rivalizon ushtarakisht SHBA-të?! BBC: Çfarë tregojnë armët e reja të shfaqura në paradën e Pekinit?

Kina ka zbuluar një gamë të re armësh, dronësh dhe pajisjesh të tjera ushtarake në një paradë masive që shumë e shohin si një mesazh të qartë për Shtetet e Bashkuara dhe aleatët e tyre.

Në këtë aktivitet, Xi Jinping priti më shumë se 20 krerë shtetesh të huaj, përfshirë Vladimir Putinin e Rusisë dhe Kim Jong Unin e Koresë së Veriut, të cilët mbështeten te Kina për mbështetje ekonomike dhe më shumë.

Ishte një shfaqje e fuqisë në rritje të Xi-së në skenën botërore dhe e aftësisë ushtarake të Kinës - shfaqja përfshinte raketën "Guam killer", dronin "loyal wingman" dhe madje edhe ujqër robotë.

Përtej gjithë kësaj entuziazmi dhe armëve të reja e të shndritshme, çfarë mësuam?

Ja pesë përfundimet e BBC:

1. Kina ka shumë armë. Sa mirë mund t’i vendosë ato?
Ajo që ishte e qartë nga shfaqja e së mërkurës ishte se Kina ka qenë në gjendje të prodhojë shpejt një gamë të larmishme armësh.

Dhjetë vjet më parë, teknologjia ushtarake që ata nxorën ishte "kopje rudimentare" e pajisjeve shumë më të përparuara të shpikura nga SHBA-ja, vëren Michael Raska, profesor asistent në programin e transformimeve ushtarake në Universitetin Teknologjik Nanyang të Singaporit.

Por parada e fundit, zbuloi një gamë më inovative dhe të larmishme armësh, veçanërisht dronë dhe raketa - një pasqyrim i përparuar është bërë kompleksi i tyre mbrojtës-industrial.

Struktura nga lart-poshtë e Kinës dhe burimet e konsiderueshme i mundësojnë asaj të prodhojë armë të reja më shpejt se shumë vende të tjera, thekson Alexander Neill, një bashkëpunëtor i asociuar në Forumin e Paqësorit.

Gjithashtu mund t’i prodhojë ato në sasi të mëdha, duke i dhënë një avantazh në fushën e betejës ku mund ta mposhtë armikun.

“Kina ka aftësinë të prodhojë municione, anije, të gjitha këto platforma... shteti mund të japë këto direktiva dhe ata të nisen”, thotë zoti Neill.

Por sa mirë mund t’i integrojë ushtria kineze këto sisteme armësh?

“Ata mund t’i shfaqin këto platforma të përparuara e tërheqëse, por a janë të shkathët nga ana organizative për t’i përdorur ato në mënyrën që duan?” pyet Dr. Raska.

Ai shton se nuk do të jetë e lehtë sepse ushtria kineze është masive dhe e paprovuar, duke qenë se nuk ka qenë e përfshirë në një luftë të rëndësishme për dekada të tëra.

2. Kina po përqendrohet te raketat për t'iu kundërvënë SHBA-së
Kina ka prodhuar shumë raketa, duke përfshirë disa variante të reja.

Këto përfshijnë Dongfeng-61, i cili është i aftë të mbajë koka të shumta bërthamore në konin e tij të hundës; raketën balistike ndërkontinentale Dongfeng-5C e cila mund të lëshohet nga Kina veriore dhe të godasë SHBA-në; dhe raketën me rreze të mesme veprimi Dongfeng-26D "Guam Killer", e cila mund të godasë bazat kryesore ushtarake amerikane në Guam.

Kishte gjithashtu disa raketa hipersonike kundër anijeve, të tilla si YJ-17 dhe YJ-19, të cilat mund të fluturojnë shumë shpejt dhe të manovrojnë në mënyrë të paparashikueshme për të shmangur sistemet antiraketë.

Ka një arsye për këtë fokus te raketat.

Kina ka zhvilluar raketa dhe forca raketore si një pjesë kyçe të strategjisë së saj të parandalimit - dhe për të kundërshtuar superioritetin detar të SHBA-së, thotë zoti Neill.

Marina Amerikane është e pakrahasueshme në botë me flotën më të madhe të transportuesve të avionëve dhe grupeve goditëse të transportuesve - Kina ende mbetet prapa në këtë pikë.

Por, thekson zoti Neill, disa në komunitetin perëndimor të mbrojtjes po argumentojnë gjithnjë e më shumë se këto grupe sulmuese janë të cenueshme, pasi ato në fakt janë "rosa të ulura" për çdo sulm me raketa.

Pekini jo vetëm që po forcon mbrojtjen, por po krijon edhe një "aftësi të dytë sulmi", thotë ai - aftësinë e një vendi për të nisur një sulm hakmarrës nëse sulmohet.

Armët e tjera të rëndësishme përfshinin armën shumë të përfolur me lazer LY-1, e cila është në thelb një lazer gjigant që mund të djegë ose çaktivizojë pajisjet elektronike ose edhe të verbojë pilotët; dhe një shumëllojshmëri avionësh luftarakë të padukshëm të gjeneratës së pestë, duke përfshirë aeroplanët J-20 dhe J-35.

3. Kina po ecën përpara me inteligjencën artificiale dhe dronët
Parada ekspozoi një gamë e gjerë dronësh, disa prej të cilëve të mundësuar nga inteligjenca artificiale, por ai që tërhoqi vëmendjen ishte droni gjigant nëndetës AJX-002.

I njohur gjithashtu si një mjet nënujor shumë i madh pa ekuipazh (XLUUV) që arrin një gjatësi deri në 20 metra, ai mund të kryejë misione mbikëqyrjeje dhe zbulimi.

Kina shfaqi gjithashtu dronin e saj sulmues të fshehtë GJ-11, të quajtur "njeriu besnik me krahë", i cili mund të fluturojë së bashku me një avion luftarak me pilot dhe ta ndihmojë atë në sulmet e tij.

Përveç një sërë dronësh ajrorë konvencionalë, kishte edhe "ujqër robotikë". Ekspertët thonë se këta mund të përdoren për një sërë detyrash, nga zbulimi dhe kërkimi i minave, deri te gjuetia e ushtarëve armik.

Shfaqja e dronit tregon një drejtim të qartë që Kina dëshiron të marrë me strategjinë e saj ushtarake, ku "jo vetëm dëshiron të shtojë, por edhe të zëvendësojë strukturat tradicionale".

Pekini dket se ka nxjerrë mësime nga lufta e Ukrainës, ku dikush mund të "hedhë dronë drejt armikut" për të dobësuar mbrojtjen e tij, vëren Dr. Raska.

"Shpejtësia në zinxhirin e vrasjeve ka rëndësi", shton z. Neill, duke theksuar se në një betejë që lëviz me shpejtësi, vendimet duhet të merren në "nanosekonda" për të mposhtur armikun dhe për të fituar epërsinë - gjë që është ajo që mund të bëjë IA.

Shumë vende janë ende të shqetësuara për vendosjen e inteligjencës artificiale në sistemet e tyre ushtarake dhe pyesin veten "sa të rehatshme jemi duke e vendosur inteligjencën artificiale në zinxhirin e vrasjes", shton ai.

Por Kina është shumë e kënaqur me këtë, thotë Dr. Raska. "Ata besojnë se mund ta kontrollojnë inteligjencën artificiale. Ata po bëjnë çmos për ta integruar atë në sistemet e tyre."

4. Kina mund të ketë teknologjinë, por SHBA-të ende kanë një avantazh
Parada tregon qartë se Kina po i afrohet SHBA-së në teknologjinë e saj ushtarake dhe ka burimet për të ndërtuar një arsenal të madh armësh.

Por SHBA-të ende ruajnë një avantazh në aspektin e operacioneve, thonë ekspertët.

Ushtria amerikane "shkëlqen" sepse ekziston një kulturë "nga poshtë lart" ku njësitë në terren mund të marrin vendime ndërsa situata evoluon dhe të ndryshojnë strategjitë e tyre të luftimit, vëren Dr. Raska. Kjo i bën ata më të shkathët në një betejë.

Kina, nga ana tjetër, është "nga lart poshtë" ku "ata mund të kenë platforma dhe sisteme të shndritshme, por nuk do të lëvizin asnjë gisht derisa të marrin një urdhër nga lart", shton ai.

“Kinezët mendojnë se është teknologjia që krijon frenim. Ata besojnë se kjo do të frenojë SHBA-në... por në nivel operacional, ka pasur raste që tregojnë se ata mund të mos jenë aq të mirë sa thonë se janë”, thotë Dr. Raska, duke iu referuar përplasjeve të fundit, siç ishte një incident muajin e kaluar kur një anije luftarake kineze përplasi një nga anijet e saj më të vogla, ndërsa ato përballeshin me rojen bregdetare filipinase.

5. Parada ishte një prezantim i shitjes së armëve - dhe një shans për t'i treguar SHBA-së një front të bashkuar
Me udhëheqësit e shumë vendeve të ftuar në këtë ngjarje, parada e armëve dhe tankeve ishte në thelb një ofertë gjigante shitjesh për armët kineze për blerësit potencialë, thekson zoti Neill.

Disa nga vendet pjesëmarrëse, si Mianmari, dihet tashmë se po blejnë sasi të mëdha armësh kineze. Por, Dr. Raska vëren se mundësia për t'ua shitur klientëve të rinj ose për të rritur porositë është mënyra se si qeveria kineze mund ta zgjerojë ndikimin e saj globalisht.

Ndër klientët kryesorë ishin ata që qëndronin në ballë të Xi-t – Vladimir Putin dhe Kim Jong Un.

Të tre paraqitën një front të bashkuar ndërsa ecën së bashku drejt paradës dhe qëndruan në skenë.

Ky ishte një mesazh për SHBA-në, thotë zoti Neill: nëse Amerika do të donte t’i sfidonte vërtet, kjo do të thoshte “t’i luftonte në disa skena të mundshme luftimesh në të njëjtën kohë – gadishullin Korean, ngushticën e Tajvanit dhe Ukrainën”.

"Dhe nëse e merrni parasysh, duke ushtruar presion mbi SHBA-në në të tre fushat, mund të dështojë në njërën nga ato teatro."